ΝΕΑ: «ΛΙΜΑΝΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»

Ομιλία Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου κ. Κωστή Μουσουρούλη στο International Propeller Club, Port of Thessaloniki

Κυρίες και κύριοι,

Οι θάλασσες είναι παγκόσμιοι εμπορικοί δρόμοι τους οποίους διατρέχει κυρίαρχα η ελληνική ναυτιλία, υποδηλώνοντας με το δυναμισμό της, εκτός των άλλων, και την πλεονεκτική γεωγραφική μας θέση. Ταυτόχρονα, ο αριθμός, η ποικιλία και η διασπορά των λιμανιών μας κάνουν τη διαφορά σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου.

Μεγαλύτερα, ή μικρότερα λιμάνια, άλλοτε πολυσύχναστα, ή απομονωμένα. Με σημαντικό μεταφορικό έργο, επιβατών και φορτίων, σε επίπεδο χώρας, αλλά και σε ευρωπαϊκό: καθώς ένας στους τέσσερις επιβάτες θαλασσίων μεταφορών στην Ε.Ε. κινείται μέσω των ελληνικών λιμανιών. Και βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις στα νησιά μας, οι θαλάσσιες μεταφορές δεν είναι ένας ζωτικός τρόπος μεταφοράς, είναι ο μόνος τρόπος.

Τα προβλήματα των λιμένων ποικίλουν: πολλές εμπλεκόμενες υπηρεσίες και πολύπλοκες διαδικασίες, που δυσχεραίνουν τις λειτουργίες σε σχέση με τους πολίτες, ή επιχειρήσεις, ή άλλους φορείς, ασαφές ή παρωχημένο θεσμικό πλαίσιο, απουσία εξειδίκευσης για τις προσφερόμενες υπηρεσίες, ελλείψεις σε λιμενικά έργα, πλημμελής συντήρηση, ανεπαρκείς προσβάσεις και διασυνδέσεις ώστε να αποτελούν κρίκο εφοδιαστικής αλυσίδας, δυσκολία προσαρμογής στις όλο και αυστηρότερες απαιτήσεις των διεθνών κανονισμών για την ασφάλεια, ή την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αδυναμία εφαρμογής ενός συνολικού αναπτυξιακού σχεδίου για τον εκάστοτε λιμένα, όπου ανάπτυξη δεν νοείται μόνον η επέκταση των υποδομών, αλλά των υπηρεσιών, των φορτίων, οι νέες θέσεις εργασίας που συνοδεύουν την αύξηση της κίνησης, η ανάπτυξη συναφών υπηρεσιών στην πόλη, κ.ο.κ.

Τα προβλήματα αυτά επηρεάζουν την ποιότητα των λιμενικών υπηρεσιών και τα έσοδα και περιορίζουν τις επενδύσεις, αναδεικνύοντας τη σημασία στρατηγικής αντιμετώπισής τους π.χ. ολοκλήρωση των  λοιπών  δικτύων και λιμενική διασύνδεση με αυτά, δηλαδή διασυνδέσεις και πολυτροπικότητα, καθώς και την ανάγκη βελτίωσης της λεγόμενης λιμενικής διακυβέρνησης.

Η ανάπτυξη και η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των ελληνικών λιμένων δεν θα προέλθει μόνο από αυτές τις παρεμβάσεις, αλλά και από την ικανότητα προσέλκυσης ιδιωτών επενδυτών. Όχι μόνο για τα κεφάλαιά τους, αλλά και την τεχνογνωσία τους.

Όπως είναι γνωστό, επενδύσεις γίνονται μόνο όταν υπάρχει εμπιστοσύνη αλλά, ταυτόχρονα, και προσδοκία για μελλοντικά κέρδη. Η εμπιστοσύνη σήμερα έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό, μετά τα τεράστια πλήγματα που δέχθηκε στο πρόσφατο παρελθόν. Όσο όμως η λιμενική οικονομία διέπεται από υπερβολικές ρυθμίσεις, στρεβλώσεις και γραφειοκρατικό προσανατολισμό, η προσδοκία αυτή απομακρύνεται και μαζί της απομακρύνονται και οι επενδύσεις.

Κυρίες και κύριοι,

Η Εθνική Στρατηγική Λιμένων 5ετούς ορίζοντα που διαμορφώνουμε, έχει δυο πάγιους στόχους: την ένταξη των λιμένων μας στο συνολικό εθνικό, αλλά και στα διεθνή και Ευρωπαϊκά δίκτυα εφοδιασμού και μεταφορών με έμφαση στην ανάπτυξη δικτύων συνδυασμένων μεταφορών και, ταυτόχρονα, τη διασφάλιση της εδαφικής συνέχειας της χώρας, της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης και απασχόλησης.

Το πρώτο σημαίνει πως οι λιμένες μας πρέπει να αναπτυχθούν για την εθνική μας οικονομία. Ούτως ή άλλως. Ανεξαρτήτως εάν κάποια χρήματα από την αξιοποίησή τους περάσουν στην ελάφρυνση του χρέους, δια του ΤΑΙΠΕΔ. Υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη. Δεν νομίζω πως υπάρχει κανείς σήμερα που θεωρεί πως οι λιμένες μας, παρά την πλεονεκτική γεωγραφία, σε γενικές γραμμές, έχουν αξιοποιηθεί  ή έχουν αποδώσει το μέγιστο του δυναμικού τους. Δεν λειτουργούν, ακόμη, ως σύνδεσμοι, κρίκοι, σε μια εφοδιαστική αλυσίδα.

Είμαι όμως αισιόδοξος. Η βελτίωση της λεγόμενης λιμενικής διακυβέρνησης που επιδιώκουμε μέσα από την οργανωτική μεταρρύθμιση του λιμενικού συστήματος, έχει ένα βασικό στόχο: να λειτουργούν τα λιμάνια μας ευέλικτα και πιο αποτελεσματικά.

Το στόχο αυτό μπορούμε να τον επιτύχουμε καταρχήν ξεκαθαρίζοντας και διαχωρίζοντας τις διοικητικές αρμοδιότητες και τις αρμοδιότητες του Δημοσίου, από τις εμπορικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες παροχής λιμενικών υπηρεσιών.

Στο πλαίσιο αυτό ζητάμε από κάθε λιμάνι να αναπτύξει τη δική του «ταυτότητα» και σχέδιο με βάση τους στόχους αυτούς, λαμβάνοντας πάντα υπόψη    : τις δυνατότητες δημόσιας χρηματοδότησης, το Κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων της χώρας, που θα προσπαθήσει να διασφαλίσει μεγαλύτερη αξία εν τη ενώσει, ή εν τη συνενώσει. Η πρόσφατη συμφωνία COSCO, HP και ΤΡΑΙΝΟΣΕ αποδεικνύει με τον πιο σαφή τρόπο όλα αυτά που σας ανέφερα.

Το δημόσιο μπορεί και οφείλει να διευκολύνει τις ιδιωτικές επιχειρηματικές συμφωνίες, να τις ενθαρρύνει να δραστηριοποιηθούν πάνω στις υποδομές, τις οποίες ανέπτυξε άλλωστε ακριβώς για αυτό το λόγο.  

Έρχομαι τώρα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Η γεωγραφική θέση είναι πλεονεκτική; Απολύτως. Το λιμάνι αποτελεί κόμβο διευρωπαϊκών δικτύων (ΠΑΘΕ, ΕΓΝΑΤΙΑ) και πανευρωπαϊκών διαδρόμων (CorridorIV& X).

Εξειδίκευση υπάρχει; Ναι, Πέντε στους έξι προβλήτες χρησιμοποιούνται για τη διακίνηση φορτίων.

Οι υποδομές είναι ικανοποιητικές; Ναι, 6300 μέτρα κρηπιδώματα, τρεις σύγχρονοι τερματικοί σταθμοί για επιβάτες, για χύδην φορτία, για εμπορευματοκιβώτια, μηχανολογικός εξοπλισμός κλπ.

Λειτουργεί δια-τροπικά; Ναι. Υπάρχει σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο.

Οι υπηρεσίες που παρέχει έχουν ποικιλία; Ναι. 24ωρη  λειτουργία Σ.ΕΜΠΟ. Δυνατότητα 24ωρης λειτουργίας των τερματικών χύδην ξηρού και γενικού φορτίου. Ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς τους χρήστες. Πλήρης εφαρμογή των άρθρων του ISPSCode. Δυνατότητα διακίνησης επικίνδυνων φορτίων. Ενοικιάσεις αποθηκευτικών χώρων.

Επενδύσεις γίνονται; Ναι. Διαμορφώθηκαν νέοι χώροι στο ΣΕΜΠΟ για την αποδοτικότερη διαχείριση εμπορευματοκιβωτίων. Ολοκληρώθηκε η ανάπλαση του Α΄ προβλήτα, έργο το οποίο βελτιώνει τη σχέση της πόλης με το λιμάνι. Να αναφέρω εδώ ότι το 2011, ο ΟΛΘ κατέλαβε την δεύτερη θέση σε σχετικό διαγωνισμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Λιμένων (ESPO). Παράλληλα, τρέχουν διαγωνισμοί για την εκμετάλλευση δέκα κτιρίων εντός της ζώνης λιμένα.

Η διοικητική λειτουργία βελτιώνεται; Ναι. Ολοκληρώθηκε ο εκσυγχρονισμός οργάνωσης και διαχείρισης του ΟΛΘ με την εφαρμογή κανονισμού προμηθειών, συστήματος αξιολόγησης προσωπικού, κανονισμό εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας.

Παράλληλα προγραμματίζονται άλλα έργα υποδομών για την εξυπηρέτηση φορτίων, νέο πρόγραμμα προμήθειας μηχανολογικού εξοπλισμού διακίνησης φορτίων και η  δημιουργία logisticscenter εντός του λιμένα.

Να αναφέρω επίσης και δυο σημαντικά έργα για την τουριστική ανάπτυξη: Τη δημιουργία μαρίνας σκαφών αναψυχής στον Α’ προβλήτα μέσω σύμβασης παραχώρησης, χωρητικότητας 218 σκαφών που θα μπορεί να εξυπηρετήσει και Mega Yachts και την αξιοποίηση του δεύτερου προβλήτα για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τουρισμό κρουαζιέρας.

Ωστόσο, ισχύει και για τη Θεσσαλονίκη, η γενικότερη αίσθηση που ανέλυσα πριν, ακριβώς λόγω του τεράστιου συγκριτικού πλεονεκτήματος της γεωγραφίας και της δυνητικής ενδοχώρας του λιμένα: Ότι δηλαδή, παρά τις ως τώρα προσπάθειες, έχουμε να διανύσουμε ακόμα δρόμο έως ότου το λιμάνι της Θεσσαλονίκης να έχει την «απογείωση» που περιμένει τόσο η τοπική, όσο και η εθνική οικονομία από αυτό. Την τόνωση, τη δυναμική που περιμέναμε και μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στις γειτονικές Βαλκανικές χώρες. Απόδειξη πως για την ανάπτυξη δεν αρκεί μια πολιτική συγκυρία. Χρειάζεται σχέδιο, αναπτυξιακό, μακροπρόθεσμο, στρατηγικό.

Βέβαια, και άλλοι λόγοι συντέλεσαν, όπως πχ το ότι η Εγνατία Οδός μετέφερε κίνηση προς Ηγουμενίτσα. Η συζήτηση είναι μεγάλη, δεν θα το αναλύσουμε τώρα.  Όμως το χρησιμοποιώ ως παράδειγμα, για να τεκμηριώσω πως οι λόγοι στους οποίους αναφέρθηκα στην αρχή της εισήγησής μου σίγουρα έχουν παίξει σημαντικό ρόλο. Και πρέπει να τους υπερβούμε για να πάμε μπροστά. Και όλοι μαζί θα τους υπερβούμε.  

Ένα είναι βέβαιο κυρίες και κύριοι,

Ελπίδα της Ελλάδας που υποφέρει, είναι η Ελλάδα που εξακολουθεί να παράγει. Και η Ελλάδα που θα παράγει εκ νέου. Αλλά και η Ελλάδα που μπορεί να εξάγει!  Μέσα από σύγχρονα, αποτελεσματικά, ανταγωνιστικά δίκτυα μεταφορών.

Αυτή την Ελλάδα θέλουμε. Αυτή η Ελλάδα θα μας απαλλάξει από το χρέος αλλά και από τη ρετσινιά μιας αποτυχημένης χώρας, την οποία άδικα μας κόλλησαν τα τελευταία χρόνια.

Σας ευχαριστώ θερμά.